QRP CW is voor mij altijd de favoriet geweest als ik aan velddagen of vakanties denk. Je hebt aan een klein accuutje genoeg en de apparatuur is klein en daardoor makkelijk mee te nemen. Nou heb ik al het een en ander door de loop van de jaren aan QRP transceivertjes gebouwd, maar de QCX, en er is natuurlijk al veel over geschreven, is voor mij wel een toppertje.
Een aantal jaren geleden was ik met een bevriende zendamateur in Friedrichshafen. In de dealerhal trof mijn vriend Hans Summers aan, G0UPL. Ik kende de man destijds nog niet, maar mijn vriend dus wel en hij zei “dit moet je even zien”. Hij had een prototype bij zich van de QCX. Deze was nog niet in productie, maar je kon je inschrijven voor het aanschaffen van een dergelijke kit. Hij zou dan gaan produceren en de kitjes versturen. Na enige tijd arriveerde inderdaad het kitje. Ik heb deze in elkaar gezet en was verrast door eigenlijk alles. De bouwbeschrijving verdient echt een lintje.
Eenmaal gereed heb je geen meetappartuur nodig voor het afregelen, dat zit allemaal “on board”.
De eindtrap bestaat uit een viertal BS170 in klasse E en produceren om en nabij 5 Watt. De lagere banden halen dat makkelijk, de hogere banden kan het iets minder zijn. Let wel, voor degenen die het nog niet kennen, de QCX is een monobander. Mijn versie was 40m. Ik heb deze nog steeds in gebruik. Nadeel destijds was dat er geen behuizing voor was. Deze heb ik dus zelf gemaakt van printplaat en dit crèmewit gespoten.
Ik was zo blij met dit TRX-je, dat ik vervolgens nog een 20m, een 80m, nog een 40m (inclusief de eindtrap van QRP Labs) heb gebouwd. De 80m heb ik weggegeven aan een bevriende zendamateur omdat ik geen 80m antenne meer heb en deze niet meer gebruikte. De 40m versie met de eindtrap heb ik kado gedaan aan een Ukrainse zendamateur bij mij in de buurt. Ook heb ik er nog eentje in elkaar gezet voor een andere bevriende zendamateur. Hij vond het een beetje “eng” om dat zelf te doen. Nou, ik kan u verzekeren dat er weinig “engs” aan het bouwen van een QCX is. Alle door mij gebouwde QCX’en werkten in een keer.
Dit jaar werd de beurs weer eens georganiseerd, na sluiting tijdens de corona-ellende. Ik, als fan van de QCX, hield natuurlijk regelmatig de website van Hans in de gaten en inmiddels had hij de QCX mini ontworpen. Tevens had hij er nu ook een zwart geanodiseerde aluminium behuizing bij voor de liefhebber. Het zag er gelikt uit! Ik had mij dus voorgenomen om in Friedrichshafen deze QCX mini kit aan te schaffen. Ik had in de maanden voorafgaand aan de beurs regelmatig mailcontact met Hans en had hem gevraagd of hij voor mij een 40m versie wilde meenemen en reserveren. Een paar dagen later mailde ik hem weer “doe er ook maar een 20m versie bij”. Het kitje kost ca 55 euro en de behuizing (zeker de moeite waard) 20 euro. Ze lagen keurig klaar voor mij. De prijzen worden eigenlijk teruggerekend van dollars, dus het totaalbedrag was iets van 148 euro (of iets dergelijks). Hans heeft geen pinmogelijkheden, dus ik gaf hem 150 euro. Hij zei “I don’t have change”, dus ik zei “keep the change”, waarvoor hij hartelijk bedankte, hi.
De bouw
Eenmaal thuisgekomen, besloot ik eerst de 20m versie te assembleren. De printen (de mini bestaat uit drie printen, tegen slechts eentje bij de standaard QCX. Alles was inderdaad veel kleiner dan bij de standaard QCX en voorzien van de (brood)nodige SMD. Geen nood, deze zijn in de fabriek reeds
op de printen gezet. Hans adviseert wel om dit even te checken onder een goede loupe om eventuele kortsluiting tussen de pootjes van de SMD-IC’s uit te sluiten. Het lastigste van de kit is de ingangstrafo T1. Dit is een T50-2 van Amidon. Voor 20m komen hier op; 1×30 wikkelingen en 3x 3 wikkelingen.
Dat moet allemaal correct gefaseerd zijn, anders gaat het niet werken, maar ene Ed WA4MZS heeft een helder schetsje gemaakt hoe dit te doen. Dat is aan de bouwbeschrijving toegevoegd.
Hans levert wikkeldraad waarvan de lak door een soldeerbout weggebrand wordt, dus het kaalschrapen van de uiteinden is niet nodig. Let wel, het moet wel goed doorverwarmd worden. Zodra je het vloeibare tin zit bobbelen, alsof er lucht ontsnapt, is het ok. Eigenlijk is na deze T1 de rest appeltje eitje. Ik heb altijd gezegd dat mijn vrouw zo’n ding zou kunnen bouwen, zonder dat ze enige bouwervaring heeft met electronica, als je maar stap voor stap de bouwbeschrijving volgt. Als alles klaar is, kunnen de printen op elkaar gezet worden middels pinheaders en de boel kan afgeregeld worden met behulp van de afregelfuncties in de menu’s (ook uitstekend beschreven) en dan in de behuizing geplaatst worden. Ook hiervoor trouwens de bouwbeschrijving volgen.
Eerst gaat namelijk de display print in een van de helften van de behuizing. Het mainboard gaat in de andere helft en deze wordt dan voorzien van de zijpaneeltjes. Daarna kan het samengevoegd worden en worden dus de printen gekoppeld middels de pinheaders en nog extra vastgezet met de bijgeleverde nylon boutjes. Het resultaat is een zeer fraai transceivertje, met een messcherp ontvangertje. Wellicht overbodig te vermelden, maar alle QCX versies beschikken over een ingebouwde morse-decoder. Meestal zet ik deze uit omdat het tegenstation natuurlijk een stabiele “fist” moet hebben, anders werkt het decoderen niet lekker. Ik vertrouw meer op mijn eigen oren, hi.
Alle QCX versies hebben een uitstekend werkende ingebouwde keyer, maar er kan ook een straight key gebruikt worden (klein beetje mijn voorkeur). Het is niet mijn bedoeling QRP Labs te promoten, maar de QCX mini is een zeer fraai kitje en eenmaal gereed in de fraaie zwarte behuizing een plaatje om te zien. Wat mij betreft een aanrader. De 40m versie heb ik nog niet gebouwd op het moment van schrijven, want, en dat zal u niet ontgaan zijn, hadden we een nogal hete zomer en mijn shack (op zolder onder een plat dak ) was een regelrechte sauna .
Dat wordt dus een herfst – winter – knutseltje.
Ik heb overigens nog een andere kit liggen van Javier EA3GCY. Dat is de EGV+. Dat is een QRP CW transceiver voor 20, 30 en 40m. Ook deze heb ik inclusief de behuizing besteld. Ooit heb ik van deze man al de Iler-40 gebouwd en ook dat was een mooi kitje, echter ook destijds was er geen behuizing.
Dat is nu allemaal wel het geval.
Ik zal, zodra deze gereed en werkend is, ook hier een verhaaltje over
schrijven.
73, Jan PA0JSY (Overgenomen uit Hamnieuws november 2022, pag. 9 t/m 13 met dank aan Meeuwes PD5MES)